Χρονικοί προσδιορισμοί

α. Χρονικά επιρρήματα

Χρονικά επιρρήματα είναι οι λέξεις που φανερώνουν χρόνο και απαντούν στην ερώ­τηση πότε; Τέτοια είναι τα εξής:

σήμερα, αύριο, μεθαύριο, χθες ή χτες, προχθές, πέρ(υ)σι, πρόπερσι, φέτος, του χρόνου, τώρα, πρώτα, ύστερα, έπειτα, μετά, κατόπιν, πριν, απόψε, αμέσως, μόλις, ευθύς, συχνά, συνεχώς, διαρκώς ξανά, γρήγορα, αργά, νωρίς, πάντα, πάντοτε, κάποτε, τότε, ποτέ, πότε, όποτε, πότε πότε, όποτε, οποτεδήποτε, κάπου κάπου, άλλοτε, τακτικά, συνήθως, σπάνια, επιτέλους, κιόλας, πια, πάλι.

β. Χρονικές προτάσεις

Όταν μια δευτερεύουσα ή μια εξαρτημένη πρόταση αρχίζει με έναν από τους χρονικούς συνδέσμους: όταν, όποτε, αφού, μόλις, πριν να, καθώς, άμα, ενώ, ώσπου, ώσπου να, σαν, λέγε­ται χρονική και χωρίζεται με κόμμα από την κύρια ή ανεξάρτητη πρόταση είτε αυτή γράφεται δεύτερη είτε πρώτη:

π.χ. Όταν έρθεις, θα ακούσουμε μουσική.

γ. Επιρρηματικοί προσδιορισμοί χρόνου

Για τον προσδιορισμό του χρόνου χρησιμοποιούμε εκτός από τους χρόνους του ρήματος, τα χρονικά επιρρήματα και τους χρονικούς συνδέσμους και τα εξής:

α) Τα ουσιαστικά: πρωί, μεσημέρι, απόγευμα, βράδυ, ημέρα, νύχτα, μεσάνυχτα, εβδομά­δα, μήνας, χρόνος, αιώνας, χιλιετία, μέλλον, παρελθόν κτλ.

β) Τα επίθετα: σύντομος, μακροχρόνιος, διετής, πολυετής, ισόβιος, προηγούμενος, επόμε­νος, ημερήσιος, μηνιαίος, ετήσιος, σημερινός, χθεσινός, παντοτινός κτλ.

Τοπικοί προσδιορισμοί

 

Οι τοπικοί προσδιορισμοί δηλώνονται με τα τοπικά επιρρήματα.

Τοπικά επιρρήματα είναι οι λέξεις που φανερώνουν τόπο και απαντούν στην ερώ­τηση πού : εδώ, εκεί, μπροστά, πίσω, αρι­στερά, δεξιά, επάνω, κάτω, μέσα, έξω κτλ., καθώς και με διάφορες φράσεις που έχουν την έν­νοια του τόπου:

π.χ.  Χρειάστηκα 5 λεπτά για να φτάσω στο σχολείο.